• راههای انتقال هپاتیت B
پیشگیری از هپاتیت B
1) از تماس با خون آلوده خودداری شود.
2) از لوازم شخصی مانند ریش‌تراش، تیغ، ناخن‌گیر، حوله و . . . به‌طور مشترک استفاده نکنید.
3) از حجامت، خالکوبی، سوراخ‌کردن گوش و طب سوزنی با روشهای غیربهداشتی خودداری کنید.
4) با واکسیناسیون به‌موقع از ابتلای کودک خود به هپاتیت جلوگیری نمایید.
5) در صورتی‌که در خانواده شما فرد مبتلا به هپاتیت وجود دارد حتما افراد خانواده را واکسینه نمایید.
6) مبتلایان به هپاتیت B برای درمان و کنترل بیماری خود به پزشک متخصص مراجعه نمایند.
7) خانم‌هایی که در زمان ازدواج واکسن هپاتیت B را نزده‌اند و قصد دارند باردار شوند، از پزشک خود درخواست نمایند تا وجود آلودگی با ویروس هپاتیت را در آنها بررسی نمایند و در صورت آلوده بودن مادر، با تزریق واکسن و ایمونوگلوبولین اختصاصی از سرایت این ویروس به نوزاد پیشگیری کنند.
تشخیص پرستاری: عدم تأمین نیازهای تغذیه ای بدن در ارتباط با اتساع ونفخ شکم و ناراحتی و بی اشتهایی
- • هدف:تعادل مثبت نیتروژن، جلوگیری از کاهش توده عضلانی و تامین نیاز تغذیه ای
- • مداخلات پرستاری:
- • دریافت تغذیه و وضعیت تغذیه ای را از طریق تاریخچه، اندازه گیری وزن روزانه و داده های آزمایشگاهی بررسی کنید.
- • رژیم سرشار از کربوهیدرات و پروتئین متناسب با کارکرد کبدی تهیه کنید.
- • در شناسایی غذاهای کم نمک به بیمار کمک کنید.
- • هنگام غذا خوردن سرتخت بالاتر باشد.
- • فراهم کردن محیط آرام ومطبوع وقبل از غذا خوردن دهان بیمار را تمیز کنید.
- • غذای بیمار را با وعده های کوچک و با فواصل کمتر به او بدهید.
- • بیمار را به خوردن غذاها ومکمل های غذایی ترغیب کنید.
- • الکل را حذف کنید.
- • برای کاهش تهوع از یخ استفاده کنید.
- • اگر بیمار دچار یبوست می باشد، او را به ورزش و خوردن مایعات فراوان ترغیب کنید.
- • 2000 تا 3000 کیلو کالری در روز در طی بیماری حاد برای بیمار فراهم کنید.
- • گرچه رژیم پرپروتئین و پرکالری برای بیمار ممکن است سودمند باشد به بیمار پیشنهاد کنید که نباید به زور غذا بخورد.
- • به دقت تعادل مایعات را کنترل کنید.
- • اگر بی اشتهایی، تهوع و استفراغ ادامه یافت، تغذیه ی روده ای ممکن است لازم باشد.
- • به بیمار آموزش دهید از نوشیدن الکل در طی دوره ی حاد بیماری و حداقل 6 ماه بعد از بهبودی، خودداری کند.
- • مصرف سبزیجات، میوه های تازه و فیبرهای غذایی را فراموش نکنید.
- از گوشت قرمز،قند ساده و غذاهای سرخ شده کمتر استفاده کنید.
-از نوشیدن زیاد از حد قهوه و چای پررنگ اجتناب کنید.
- از منابع غذایی پرپتاسیم بیشتر استفاده کنید مثل موز،کشمش،آلو،بادام و انواع سبزیجات.
-آب زیاد بنوشید.سعی کنید هر ساعت مقداری آب بخورید.
- آب هویج و آب چغندر بیشتر مصرف کنید.
-روغن مایع مصرف کنید و از کره،مارگارین،روغن جامد و دنبه اجتناب کنید.
- ویتامین K برای جلوگیری از سیروز کبدی مفید است، البته نه به صورت مکمل.
مصرف عسل به دلیل دارا بودن مقدار زیادی پتاسیم و برخی از ویتامین‌ها برای مبتلایان به بیماری سیروز کبدی مفید است.
- از مصرف زیاد ویتامین A پرهیز کنید، و بهتر است که از منابع حاوی پیش ساز ویتامین A یعنی بتا کاروتن ، مانند هویج، زرد/الو،طالبی و ... استفاده کند.
هرگز مرغ، ماهی یا گوشت خام یا نیم پز نخورید زیرا خطر شدید عفونت با باکتریها، پارازیتها و ...را به همراه دارد.
لیمو یکی از بهترین دوستان کبد است. بیشتر لیمو بخورید.
مواردی که به کبد آسیب می رسانند:
1- خوردن زیاد
2- بد خوردن : مثلا خوردن زیاد محصولات تهیه شده از آرد تصفیه شده،غذاهای آماده، شکر زیاد، چیپس و ...
3- رژیم کم پروتئین، پر کربوهیدرات، پر چربی . به خصوص رژیم غذایی سرشار از چربیهای اشباع و روغنهای هیدروژنه.
4- موادی همچون الکل، نیکوتین سیگار، کافئین و ...
5- انواع داروهای خوراکی مثلا قرصهای ضد بارداری.
6- افزودنی های مواد غذایی
نتایج مورد انتظار:
- • افزایش وزن بیمار( بدون احتباس مایعات)، اصلاح شدن یافته های آزمایشگاهی و بهبود وضعیت تغذیه ای نشان داده می شود.
- • بیمار غذاهای سرشار از کربوهیدرات را شناخته، با پروتئین مورد نیاز بدن( متوسط تا زیاد در سیروز و هپاتیت و کم در نارسایی کبدی) آشنا و آنها را رعایت می کند.
- • بیمار اشتهای بهتر را گزارش و برای حفظ بهداشت دهان همکاری می کند.
- • بیمار الکل را ازرژیم غذایی حذف می کند.
- • اشتها و حال عمومی بیمار بهتر می شود اعمال روده ای نرمال گزارش می شود.
تشخیص پرستاری: آسیب پوستی در ارتباط با خارش فراوان ناشی از زردی وادم
- • هدف: کاهش احتمال ایجاد زخم فشاری و حفظ سلامتی پوست
- • مداخلات پرستاری:
- • شدت خارش، زردی و محدوده ی ادم را تعیین و ثیت کنید.
- • ناخن های بیمار را کوتاه و صاف کنید.
- • از به کارگیری صابون و محلول های الکلی اجتناب کنید.
- • از تشک مواج استفاده کنید و و ضعیت بیمار را هر دو ساعت یک بار تغییر دهید.
- • مصرف نمک را محدود کنید.
- • هر 4 ساعت مفاصل بیمار را در محدوده ی حرکتی حرکت دهید در صورت امکان اندام های متورم را بالا نگهدارید.
ارزشیابی
- • پوست سالم و بدون قرمزی، ترک، زخم و خراشیگی نمایان می شود.
- • بیمار از خارش رهایی می یابد.
- • بیمار از صابون و لوسیون های مرطوب کننده استفاده می کند.
- • بیمار به طور متناوب وضعیت خود را تغییر می دهد.
- • ادم کاهش یافته و تورگور طبیعی پوست نمایان است.
تشخیص پرستاری: خطر زیاد آسیب دیدگی بیمار در ارتباط با اختلالات انعقادی و تغییر سطح هوشیاری
- • هدف: کاهش خطر آسیب دیدگی
- • مداخلات پرستاری:
- • سطح هوشیاری و شناختی بیمار را بررسی کنید.
- • محیطی امن را فراهم کنید( نرده های کنار تخت، برداشتن موانع از اتاق و جلوگیری از زمین خوردن بیمار).از کاربرد محدودکننده ها اجتناب کنید.
- • مدفوع واستفراغ بیمار را از نظر رنگ، مقدار و خونریزی مخفی بررسی کنید.بیمار را از نظر خونریزی از بینی یا لثه و پتشی کنترل کنید.
- • پس از قطع خونریزی به بیمار از راه دهان مایعات خنک بدهید.
- • هر 1-4 ساعت علائم حیاتی را کنترل کنید.
برای کاهش تروما
- • بیمار را تشویق کنید بینی خود را به آرامی خالی کند.
- • مسواک نرمی برای بیمار فراهم کنید و از خلال دندان استفاده نکند.
- • به دریافت غذاهای حاوی ویتامین C زیاد تشویق کنید.
- • در صورت نیاز از کمپرس سرد استفاده کنید.
- • برای تزریق از سرسوزن های کوچک استفاده کنید.
ارزشیابی
- • به زمان، مکان و شخص آگاهی کامل دارد.
- • هیچ گونه کبودی، بریدگی یا خون مردگی دیده نمی شود.
- • علائم حیاتی و نتایج آزمایشگاهی خونریزی مخفی از دستگاه گوارش را نشان نمی دهد.
- • اقداماتی را جهت جلوگیری از صدمه بکار می برد: استفاده از مسواک نرم، فین کردن آرام، اجتناب از سقوط، اجتناب از زور زدن در طی دفع، استفاده از ریش تراش برقی
تشخیص پرستاری: اختلال در تصویر ذهنی بیمار از خود در ارتباط با تغییرات ظاهری و ایفای نقش
- • هدف: بیمار احساسات خود را در رابطه با تصویر ذهنی بدن و اعتماد به نفس بیان می کند.
- • مداخلات پرستاری:
- • تغییرات ظاهری بیمار و معنی این تغییرات برای بیمار و خانواده ی او را بررسی کنید.
- • بیمار را تشویق کنید که احساسات و واکنش های درونی اش را درباره ی این تغییرات بیان کند.
- • بیمار را در تعیین اهداف کوتاه مدت یاری کنید.
- • بیمار را به تصمیم گیری در مورد مراقبت، تشویق و ترغیب کنید.
ارزشیابی
- • نگرانی های خود را درباره تغییراتی که در وضع ظاهری و شیوه ی زندگی او ایجاد شده است بیان می کند.
- • راهکارهای سازگاری قبلی را که اثرات مفیدی داشته اند را می شناسد و بکار می برد.
- • اهداف کوتاه مدت و شیوه های دستیابی به آنها را بیان می کند.
- • ظاهر خود را آراسته نگه می دارد و بهداشت فردی را رعایت می کند.
تشخیص پرستاری: درد و ناراحتی مزمن در ارتباط با آسیت و کبد بزرگ و حساس
- • هدف: احساس راحتی هر چه بیشتر بیمار
- • مداخلات پرستاری: هنگا می که بیمار در ناحیه شکم احساس ناراحتی می کند در بستر استراحت کند.
- • در صورت تجویز پزشک، به بیمار داروهای ضد اسپاسم و آرام بخش بدهید.
- • در صورت تجویز پزشک، مصرف سدیم و مایعات را محدود کنید.
- • به فعالیت های پرت کننده حواس مانند موزیک، خواندن یا تن آرامی ترغیب کنید.
نتایج مورد انتظار
- • در صورت وجود درد و ناراحتی، آن را گزارش می دهد.
- • بیمار هنگام درد در بستر استراحت می کند.
- • در صورت لزوم مصرف سدیم و مایعات را کاهش می دهد.
- • دور شکم و به همان نسبت وزن بیمار کاهش می یابد.
- • بیمار اظهار می کند که از درد و ناراحتی هایش کاسته شده است.
تشخیص پرستاری: افزایش حجم مایعات در ارتباط با تشکیل آسیت و ادم
- • هدف: دستیابی به حجم طبیعی مایعات بدن
- • مداخلا پرستاری: در صورت تجویز پزشک، مصرف سدیم و مایعات را محدود کنید.
- • طبق دستور پزشک دیورتیک، پتاسیم و مکمل های پروتئینی به بیمار بدهید.
- • حجم مایعات دریافتی و دفعی را ثبت کنید.دور شکم و وزن بیمار را ثبت کنید.
- • بیمار را برای پاراسنتز آماده کرده و به او هنگام انجام آن کمک کنید.
نتایج مورد انتظار
- • رژیم غذایی کم نمک و محدودیت مایعات را طبق نظر پزشک رعایت می کند.
- • برون ده ادراری افزایش می یابد.
- • دور شکم بیمار کاهش می یابد.
- • کاهش حجم آسیت خود را به صورت کاهش وزن نشان می دهد.
تشخیص پرستاری: الگوی تنفسی غیر موثر در ارتباط با آسیت و محدویت انبساط قفسه سینه به آسیت و وجود مایع در قفسه سینه
- • هدف: بهبود وضعیت تنفسی
- • مداخلات پرستاری:
- • سرتخت بیمار را حداقل تا 30 درجه بالا بیاورید.
- • وضعیت بدن او را هر 2 ساعت تغییر دهید.
- • بیمار را از نظر سرفه، افزایش تنگی نفس و سرعت نبض کنترل کنید.
- • ارزشیابی:
- • تنگی نفس بیمار کمتر می شود.
- • تعداد تنفس طبیعی و صدای غیر عادی وجود ندارد.
- • گازهای خون شریانی طبیعی است.
تشخیص پرستاری : عدم تحمل فعالیت بعلت خستگی، خواب آلودگی و ناخوشی
- • هدف: کاهش خستگی و عدم وابستگی در فعالیت های مراقبت از خود را گزارش دهد.
- • مداخلات پرستاری:
- • بیمار را به دوره های متناوب فعالیت و استراحت تشویق کنید.
- • بیمار را تشویق کنید تا بدون کمک استحمام کند،لباس بپوشد،راه برود و مایعات بنوشد.
- • رژیم غذایی پرکربوهیدرات، پروتئین سازگار با عملکرد کبد و ویتامین های مکمل را فراهم کنید.
- • ارزشیابی:
- • برای کاهش خستگی و تنگی نفس، فعالیتهای روزانه را با تنظیم دوره های استراحت انجام می دهد.
- • از خود مراقبت می کند.
تشخیص پرستاری : کمبود آگاهی درباره مراقبت از خود در منزل
- • هدف : اجرای رژیم درمانی و مراقبت در منزل
مداخلات پرستاری:
- • درباره داروها،پروسیجرها و چگونگی و زمان درخواست کمک به بیمار آموزش دهید.
- • بیمار را به برنامه های نوتوانی پرستاری ارجاع دهید.
- • ارزشیابی:
- • بیماری و اثرات آن را درک می کند.
- • اهداف و روشهای صحیح تجویز داروها را می شناسد.
– زمان و نام افرادی را که باید با آنها تماس و کمک بگیرد، می داند.
تشخیص پرستاری: خطر عدم تعادل دمای بدن در ارتباط با روند التهابی سیروز یا هپاتیت
- • هدف: حفظ دمای طبیعی بدن، رهایی از عفونت
- • مداخلات پرستاری:
- • دمای بدن بیمار را بطور منظم( هر 4 ساعت) ثبت کنید.
- • برای کاهش دما از اسفنج مرطوب یا کیسه یخ استفاده کنید.
- • در صورت تجویز پزشک، به بیمار آنتی بیوتیک بدهید.
- • از تماس بیمار با عفونت ها جلوگیری کنید.
- • ارزشیابی:
- • دمای بدن بیمار طبیعی بوده و دچار تعریق و لرز نمی شود.
- • علائمی دال بر عفونت موضعی یا منتشر وجود ندارد.
عوارض احتمالی و همراه :
- • انسفالوپاتی کبدی و افزایش سطح آمونیاک
- • خونریزی و هموراژی از دستگاه گوارش
- • احتمال یبوست بعلت کم تحرکی و رژیم غذایی